لایه های نورپردازی یکی از عناصر کلیدی در طراحی داخلی هستند که با استفاده از نور، فضاها را تحت تأثیر قرار میدهند و تأثیر بزرگی بر جذابیت و احساساتی که محیط داخلی ایجاد میکند، دارند. در طراحی داخلی، انواع مختلفی از لایه های نورپردازی وجود دارند که هر کدام برای اهداف و اثرات خاص خود استفاده میشوند. در ادامه، به انواع لایه های نورپردازی در طراحی داخلی اشاره خواهیم کرد.
انواع نور پردازی
هنگام نورپردازی در طراحی داخلی و دکوراسیون، تنها اضافه کردن تعداد زیادی چراغ و دیوارکوب نمیتواند نتیجه مطلوب را به دست آورد. بلکه باید با آگاهی از لایهبندی نوری و استفاده مناسب از منابع نور، همزمان به رسیدن به فاکتورهای راحتی، زیبایی و کاربردی بودن فضا بپردازیم. لایه بندی نوری به ما کمک میکند تا نور را به شکل مناسب و هماهنگ در فضا منتشر کنیم. برای این منظور، میتوانیم از منابع نور مختلفی مانند چراغهای سقفی، آویزها، نورپردهها، نورهای مخفی و اسپاتها استفاده کنیم.
مقاله پیشنهادی : اهمیت لاین نوری در نورپردازی سقف و دیوار
در نورپردازی طراحی داخلی، معمولاً از سه لایه نوری استفاده میشود که شامل لایه محیطی، لایه وظیفهای و لایه تمرکزی میباشند. این لایهها به طور جمعی میتوانند یک فضای داخلی را به طرزی کامل و زیبا نورپردازی کنند. البته میتوان بر اساس نیازهای خاص و طراحی مورد نظر، از سایر لایههای نوری نیز استفاده کرد. با درک و استفاده صحیح از لایههای نوری، میتوانیم فضا را به شکلی زیبا و مناسب نورپردازی کنیم که هم راحتی و راحتی کاربران را فراهم کند و هم زیبایی و جذابیت بصری را به فضا اضافه کند.
لایه اول نورپردازی محیطی
نور محیطی اولین لایه در لایه های نورپردازی است که در واقع به روشنایی عمومی و سراسری فضا مربوط میشود. هدف اصلی این لایه تأمین روشنایی کافی در فضا به گونهای است که افراد و اشیا بتوانند بدون مشکلی در آن حرکت کنند و از هم قابل تشخیص باشند. منابع نوری متنوعی میتوانند در این لایه استفاده شوند، مانند لوسترها، چراغهای آویز، هالوژنها، نورهای خطی و سایر نورپردازیهای سقفی. اما در انتخاب و استفاده از این منابع نوری باید به ابعاد و کاربری فضا توجه کرد. به عنوان مثال، نیاز به نور محیطی در یک اتاق خواب ده متری با یک سالن نشیمن ۳۰ متری متفاوت است و باید تعداد و نوع چراغها را متناسب با هر فضا انتخاب کرد.
در نورپردازی محیطی، به لومن کم هم توجه میشود، زیرا نیازی به روشنایی بسیار بالا و نورپردازی شدید نیست. هدف اصلی در این لایه، قابل تشخیص بودن تمامی قسمتهای فضا است. همچنین، در انتخاب مقدار روشنایی و تعداد چراغها باید به مساحت فضا توجه کرد. به طور کلی، برای هر چهار متر مربع یک چراغ برای روشنایی عمومی به اندازه کافی است. علاوه بر این، وجود موانع مانند دیوارها یا ستونها و نوع نقشه فضا نیز تأثیر زیادی بر میزان نور محیطی مورد نیاز دارد. باید به گونهای نور محیطی را طراحی کرد که گوشهها و کنارههای اتاق کاملاً تاریک و غیرقابل استفاده نباشند.
لایه دوم نورهای وظیفهای
نورهای وظیفهای دومین لایه در لایه های نورپردازی هستند که هدف اصلی آن تأمین نور مناسب برای انجام فعالیتهای خاص است. این نورها برای راحتی و بهبود عملکرد در فعالیتهای مشخص طراحی میشوند و به طور معمول در نقاط خاصی از فضا قرار میگیرند. برای هر فعالیت، نیاز به نوری خاص وجود دارد. به عنوان مثال، در آشپزخانه، نورهای زیر کابینت میتوانند صفحه کابینت را روشن کنند و فضای کار را مناسب کنند. در اتاق خواب، نورهای مطالعه کنار تخت، نور مطالعه را فراهم میکنند و نورهای بالای آینه حمام برای آرایش و استفاده از آینه مورد استفاده قرار میگیرند. هر چراغ وظیفهای برای راحتی و بهرهوری در یک فعالیت خاص طراحی میشود.
در نورپردازی وظیفهای، میزان روشنایی بسیار مهم است. اگرچه نورهای وظیفهای نباید کل فضا را روشن کنند، اما باید میزان نور مناسب برای انجام فعالیتها را فراهم کنند. انتخاب مناسب شدت روشنایی و قابلیت تنظیم آن بسیار اهمیت دارد. همچنین، جهت نور و رنگ نور نیز بر اساس نیاز و فعالیت مورد نظر باید تنظیم شوند. همچنین، در انتخاب نورهای وظیفهای باید به رنگ و درجه حرارت نور توجه کرد. هر فعالیت نیاز به رنگ و درجه حرارت خاصی دارد. به عنوان مثال، برای فعالیتهای خیاطی یا ماکت سازی، نورهای با رنگ سفید و درجه حرارت حدود ۴۰۰۰ کلوین مناسب هستند. اما برای مطالعه میتوان از نور با درجه حرارت حدود ۲۷۰۰ تا ۳۰۰۰ کلوین استفاده کرد.
به طور کلی، در نورپردازی وظیفهای باید به نیازهای خاص هر فعالیت و کاربری فضا توجه کرد و نورهای مناسب را در مکانهایی قرار داد که به راحتی و بهبود عملکرد در آن فعالیتها کمک کنند.
لایه سوم نورپردازی متمرکز
نورپردازی متمرکز سومین لایه در لایه های نورپردازی هستند که در دکوراسیون داخلی به منظور جلب توجه به نقاط خاص و برجسته در فضا استفاده میشود. این نورها هدفشان صرفاً روشن کردن فضا نیست، بلکه با استفاده از آنها میتوان نقاط تاکیدی را در دکوراسیون برجسته کرده و جلب توجه کرد. مثالهایی از استفاده از نورهای متمرکز شامل نورپردازی اطراف تابلوها، آثار هنری، وسایل داخل ویترین، مجسمهها، پلهها و اختلافات ارتفاعی مختلف در فضا میباشد. با استفاده از این نورها، میتوان نقاط خاصی را در فضا به طور ویژه برجسته کرده و تأثیر بصری بیشتری را ایجاد کرد.
در این لایه، فرم و شکل نور بر کاربرد غالب است. مثلاً میتوان از آباژورهای ایستاده یا چراغهای تزئینی که نور کافی برای مطالعه یا فعالیت خاصی را فراهم نمیکنند، به عنوان نورهای متمرکز در کنجها یا برای نورپردازی دیگر وسایل اتاق استفاده کرد. همچنین، با استفاده از نورهای متمرکز میتوان وسایل و عکسها یا تابلوهایی که دوست داریم را بهتر نمایش داد و آنها را برجسته کرد.
استفاده از نورهای متمرکز در فضا، نمایش اولویتها و تأکید بر بخشهای خاص را به بیننده میگوید. در لایه سوم نورپردازی، نیازی به استفاده از فرمولهای ریاضی و محاسبات نورپردازی خاصی نیست. در این لایه، طراحی نورپردازی به سلیقه صاحب یا طراح خانه وابسته است و آزادی عمل بیشتری دارد. مهم است که به اصول زیباییشناسی و جنبه ظاهری توجه کنید تا نتیجه نهایی زیبا و هماهنگ با دکوراسیون اتاق بدست آید.
نورهای تزئینی
نورهای رنگی میتوانند جزء لایه تزئینی در نورپردازی باشند. این نورها از طریق استفاده از منابع نوری چندرنگ، مانند چراغهای LED رنگی، ایجاد میشوند. توانایی تغییر رنگ نور به صورت دینامیک، امکان ایجاد جلوههای بصری زیبا و خاص را به طراحان و معماران میدهد. استفاده از نورهای رنگی در نورپردازی داخلی و خارجی فضاها، اتمسفر و حالت روحی آنها را تغییر میدهد. با تنظیم نور به رنگهای مختلف، میتوان احساسات مختلفی را به بیننده منتقل کرد.
مقاله پیشنهادی : نکات مهم برای انتخاب لوستر مناسب سقف کوتاه
به عنوان مثال، استفاده از رنگهای آبی یا سبز میتواند حالت آرامش و آرامش را ایجاد کند، در حالی که رنگهای قرمز یا نارنجی ممکن است حالت پرشوری و انرژی را برانگیزند. نورهای رنگی همچنین در تزئینات و دکوراسیون مختلف استفاده میشوند. با تغییر رنگ نور در معابر، فضاهای عمومی، رستورانها و کافهها، میتوان جلوههای خاصی ایجاد کرد و فضا را جذاب و جذابتر کرد. همچنین، در تئاترها و رویدادهای ویژه، استفاده از نورهای رنگی به عنوان بخشی از نورپردازی صحنه، میتواند تأثیر بصری بزرگی داشته باشد و به ایجاد اثرات ویژه کمک کند.
استفاده از نورهای رنگی در نورپردازی نیازمند دقت و حساسیت است. تعادل و هماهنگی رنگها، نوردهی، و محل قرارگیری نورها در طراحی بسیار مهم است تا جلوههای بصری مناسب و هماهنگ ایجاد شود و تأثیر مطلوب را داشته باشد.