طراحی بیوفیلیک چیست؟

طراحی بیوفیلیک شاید آن چیزی باشد که در طراحی داخلی به دنبالش هستید!

طراحی بیوفیلیک یا طبیعت بارگی اصطلاحی است که به تازگی وارد حوزه زبان شده ‌است. کلمه بیوفیلیک از بیوفیلیا گرفته شده در نتیجه خوب است برای درک مفهوم واژه بیوفیلیک به بررسی لغت بیوفیلیا بپردازیم که معنی طبیعت گرایی و زیست گرایی و به زبان ساده عشق به طبیعت و چیزهای طبیعی و غریزی می دهد. بیوفیلیک (به معنای عشق به طبیعت) بر گرایش ذاتی انسان به طبیعت و فرآیندهای طبیعی متمرکز است. این نشان می دهد که همه ما ارتباط ژنتیکی با جهان طبیعی داریم که در طی صدها هزار سال زندگی در مناطق طبیعی ایجاد شده است. این اصطلاحی است که در دهه ۱۹۸۰ توسط ادوارد ویلسون، زیست شناس آمریکایی رواج یافت، هنگامی که او مشاهده کرد افزایش نرخ شهرنشینی منجر به قطع ارتباط با دنیای طبیعی شده است. با توجه میزان بالای مهاجرت به مناطق شهری که در جهان توسعه یافته و افزایش سرعت در کشورهای در حال توسعه بیوفیلیک از اهمیت بالایی برای سلامتی و رفاه ما در محیط های ساخته شده برخوردار است.

فرضیه زیست‌گرایی در طراحی بیوفیلیک

این فرضیه اظهار می‌کند که پیوندی غریزی و فطری بین انسان‌ها و دیگر سیستم‌های حیات وجود دارد. دکتر ادوارد ویلسن دسته عمیق تری از وابستگی ها را بیان می‌کند که به خصوصیت زیست بوم برمی‌گردد. او بحث می‌کند که ما گونه زیستی هستیم که کمتر به معنا و هدف نهایی بدون در نظر گرفتن چیزهایی که یادآور حیات و زندگی هستند می‌رسیم. چیزی که ویلسن به عنوان تمایل فطری پیوستن به طبیعت توصیف می‌کند این است که ما باموجودات زنده پیوند خورده‌ایم و این تمایل از نخستین دوران کودکی آغاز می‌شود و در الگوهای فرهنگی و اجتماعی ما جریان پیدا می‌کند.

طراحی بیوفیلیک

متأسفانه تکنولوژی مدرن (جدید) و پیشرفت‌های مهندسی موجب شده که این باور در مردم به وجود آید که ژن‌های طبیعی و ارثی نمی‌توانند آن‌ها را محدود کنند و حتی می‌توانند از آنهاسبقت گیرند و بالاتر روند. این عقیده باعث شده که تصور بشریت برای فرار از تحت سلطه بودن سیستم‌های حیات به وسیله پیشرفت بشر و رشد تمدن به شکلی که توانایی تغییر و انتقال پایه‌ای جهان طبیعی را داشته باشد، تقویت کند. این توهم خطرناک، معماری را به وجود آورده که تراکم شدید ساختمان‌ها، کم کردن و فروپاشیدن محیط طبیعی اطراف و جدایی مردم از سیستم‌ها وفرایندهای طبیعی را به همراه دارد.

الگوی حکم فرما در طراحی ساخت و سازهای مدرن به گونه‌ای است که ساختمان تبدیل به یک مصرف‌کننده منابع و انرژی ناپایدار شده‌است. این نوع معماری، آلودگی هوا و آب را گسترش می‌دهد، تغییرات آب و هوایی و جوی را فراگیر می‌کند، حق نسل‌های آینده را از بین می‌برد، شرایط ناسالم فضای داخلی را به وجود می‌آورد، بیگانگی با طبیعت را می افرایدو باعث رشد بی مکان می‌شود. طراحی بیوفیلیک در واقع تلاشی است برای از بین بردن شکافی که بین معماری مدرن (امروزی) و نیاز انسان‌ها به برقراری ارتباط با جهان طبیعی به وجود آمده است. طراحی بیوفیلیک یک رویکرد ابتکاری است که بر اهمیت نگهداری، بالا بردن و ترمیم تجربه سودمند استفاده از طبیعت درمحیط ساخته شده تأکید می‌کند.

مقاله پیشنهادی : فواید گرین وال یا دیوار سبز در ساختمان

تعریف طراحی بیوفیلیک

طراحی بیوفیلیک در یک نگاه، تشخیص نیاز فطری انسان برای برقراری ارتباط باطبیعت به همراه پایداری و استراتژی‌های جهانی طراحی برای خلق محیط‌هایی است، که بتوانند کیفیت زندگی را افزایش دهند. طراحی بیوفیلیک مدل جدیدی از معماری سبز است که وعده داده است انسان‌ها را دوباره با طبیعت پیونددهد. به‌طور کلی طراحی بیوفیلیک کوششی دقیق برای فهم و درک نیاز ذاتی بشر برای همبستگی و پیوند با دنیای طبیعی و تأثیر آن در طراحی و ساخت محیط‌های مناسب برای زندگی می‌باشد. این موضوع نسبتاً به سادگی و راحتی قابل درک است، اما با این وجود دستیابی به آن فوق العاده مشکل است، چرا که محدودیت‌هایی هم برای درک کامل زیست‌شناسی بشر و جنبه‌های مختلف نهاد و سیرت او برای پیوند با جهان طبیعی وجود دارد وهم اینکه محدودیت‌های دیگری به خاطر ناتوانی ما برای انتقال این مفاهیم در طراحی ساختمان‌ها و محیط، کار را برای ما دشوار می‌سازد.

مفهوم طراحی بیوفیلیک

طراحی بیوفیلیک در واقع طراحی و ساخت با توجه به طبیعت در ذهن می‌باشد. البته طراحی بیوفیلیک به این معنی نیست که ساختمان هایمان را با چمن و پوشش گیاهی سبز کنیم و به سادگی، جذابیت و زیبایی آن‌ها را با استفاده از درختان و بوته‌ها بالا ببریم. بلکه موضوع بحث ما خیلی بالاتر از این است و در مورد مکان بشریت در طبیعت و همچنین مکان و جایگاه جهان طبیعی در اجتماع انسان هاست.

چرا امروزه طراحی بیوفیلیک قابل توجه است؟

سازمان بهداشت جهانی در حدود سال ۲۰۱۰ پیش بینی می کرد که بیماری های مرتبط با استرس، مانند اختلالات سلامت روان و بیماری های قلبی عروقی، دو عامل اصلی بیماری ها تا سال ۲۰۲۰ باشند که همین طور هم شد. این بیماری ها به دلیل ارتباط کمتر با طبیعت، افزایش فضای شهری و حضور گسترده تکنولوژیکی به وجود آمده است زیرا انسان به دلیل کاهش تعامل با طبیعت فرصت کمتری برای بازیابی انرژی ذهنی و جسمی خود دارند. تحقیقات نشان داده ترکیب عناصر مستقیم یا غیرمستقیم طبیعت در محیط های ساخته شده باعث کاهش استرس، فشار خون و ضربان قلب شده و باعث افزایش بهره وری، خلاقیت و میزان سلامتی گزارش شده است.

مزایا و معایب استفاده از طراحی بیوفیلیک چیست؟

سازمان بهداشت جهانی پیش بینی می کند که بیماری های مرتبط با استرس، مانند اختلالات سلامت روان و بیماری های قلبی عروقی، دو عامل اصلی بیماری ها تا سال ۲۰۲۰ باشند. این بیماری ها به دلیل ارتباط کمتر با طبیعت، افزایش فضای شهری و حضور گسترده تکنولوژیکی به وجود آمده است زیرا انسان به دلیل کاهش تعامل با طبیعت فرصت کمتری برای بازیابی انرژی ذهنی و جسمی خود دارند. تحقیقات نشان داده ترکیب عناصر مستقیم یا غیرمستقیم طبیعت در محیط های ساخته شده باعث کاهش استرس، فشار خون و ضربان قلب شده و باعث افزایش بهره وری، خلاقیت و میزان سلامتی گزارش شده است. شرکت های بزرگ بین المللی مانند اپل، گوگل و آمازون سرمایه گذاری زیادی در عناصر طراحی بیوفیلیک انجام می دهند. رعایت این اصول نشان داده شده است که باعث افزایش تمرکز، تعامل و توانایی شناختی کارمندان می شود و به جذب و حفظ کارکنان در “جنگ برای استعداد” می شود.

طراحی بیوفیلیک در معماری چیست؟

طراحی بیوفیلیک رویکردی به معماری است که می خواهد سرنشینان ساختمان را به طبیعت نزدیکتر کند. ساختمان های طراحی شده بیوفیلیک شامل مواردی همچون نور طبیعی و تهویه مطبوع، ویژگی های چشم انداز طبیعی و سایر عناصر برای ایجاد یک محیط ساخته شده تر و سالم تر برای افراد است.

آیا طراحی بیوفیلیک همان طراحی پایدار است؟

نه طراحی بیوفیلیک همون معماری پایدار نیست. در واقع میتونه جزئی از طراحی پایدار باشه اما اهداف این دو طراحی با هم متفاوت است طراحی پایدار به استفاده از انرژی طبیعی هم فکر میکنه و هدفش معماری هست که کمترین آسیب و به محیط زیست و در انتها به انسان برسونه اما طراحی بیوفیلیک تمرکزش روی طبیعت و بهبود اوضاع جسمی و روانی افراد است. حالا شاید بپرسید که با اضافه کردن گلدان ها به دکوراسیون می توان گفت طراحی بیوفیلیک داریم؟ خیر طراحی بیوفیلیک یعنی گیاهان جزئی از طراحی شما باشند در واقع جزئی از طراحی شما را در بر بگیرند نه این که در انتها گلدان ها به دکور محیط شما اضافه شود که تاثیری روی طراحی شما نداشته باشند طراحی بیوفیلیک نیازمند یک سری زیرساخت ها ماند روش های آبیاری این گیاهان است برای مثال از دیوار زنده در طراحی استفاده کنید.

مقاله پیشنهادی : روف گاردن چیست و چگونه طراحی و نگهداری می‌شود؟

اصول طراحی بیوفیلیک

محققان 6 اصل را شناسایی کرده‌اند که به کمک آن‌ها معماران و طراحان می‌توانند از این اصول در طراحی‌های خود استفاده کنند. استفاده آن‌ها چه برای فضای داخلی و چه خارجی می‌تواند به ساخت فضایی موزون‌تر که به طبیعت نزدیک تر است کمک کند.

اصل 1 ) ویژگی های محیطی طراحی بیوفیلیک

با استفاده از ویژگی‌های شناخته شده جهان طبیعی اولین اصل، تأثیر تعاملات حسی با محیط اطرافتان است. این تعاملات می‌تواند از طریق ادراک بصری، بویایی، لمسی و دمایی صورت بگیرد. ایجاد فضای سبز در یک خانه رنگ، بافت و حسی از آرامش را به محیط می‌افزاید. ما اغلب گیاهان آپارتمانی را روی میزهایمان قرار می‌دهیم تا محیط کاری سرزنده‌ای را به وجود آوریم که در ابعاد بزرگ‌تر، حیاط یا دیوارهای سبز در محیط های ساختمانی را نیز شامل می‌شود. طراحی بیوفیلیک مستلزم تعامل پی در پی و پایدار با طبیعت است. تجربه دیدن، شنیدن و لمس کردن آب را می‌توان با فواره ها، استخرها و برکه ها در محیط افزایش داد.

اصل 2 )‌ الگوها و فرآیندهای طبیعی طراحی بیوفیلیک

اصل دوم بر تجربه حسی از تضادهای مکمل و یا متغیر تمرکز دارد. هر فضایی با استفاده از بیوفیلیا موفق و پایدار پنداشته می‌شود. تجربیات حسی مختلف می‌تواند در کمک به کاهش فشار خون، نشاط فردی و سلامت تاثیرگذار باشد.
با استفاده از مواد، رنگ‌ها و بافت‌های مختلف می‌توان احساسات لمسی و بصری را برانگیخت. از نظر اصول طراحی، تنوع رنگ و تغییرات در یک فضا می‌تواند بر ذهن تأثیر بگذارد. همان طور که آبی و سبز آرامش دهنده هستند، قرمز و نارنجی جنب و جوش را برمی انگیزند. این تفاوت ها به طور ناخودآگاه فرد را درگیر می‌کند تا جایی که می‌تواند به افزایش بهره وری کمک کند.

اصل 3 ) نور و فضا در طراحی بیوفیلیک

اصل دیگر در طراحی بیوفیلیک تاکید بر استفاده از نور و فضا است که باعث واکنش مطلوب فرد می‌شود. نور و سایه تأثیر مثبتی بر ذهن فرد دارند.تغییر در کیفیت نور، از خستگی چشم‌ها در طول روز جلوگیری می‌کند. نور، گرما و صمیمیت را به فضا می‌آورد و به تنظیم دمای محیط کمک می‌نماید.

اصل 4) طراحی بیوفیلیک براساس مکان و موقعیت

این اصل شامل طراحی برپایه باورهای فرهنگی، معنوی، اکولوژیکی یا تاریخی است. روابط ذهن و بدن طی اعصار مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است و دانشمندان، محققان و رهبران معنوی اغلب از وجود یک فضای ملموس به عنوان جزئی مهم در زندگی جهت تعالی افراد یاد می‌کنند.

اصل 5 ) روابط تحول یافته انسان و طبیعت در طراحی بیوفیلیک

محیط گرایی را می توان به طور کلی به عنوان یک ایدئولوژی یا جنبش اجتماعی تعریف کرد که بر نگرانی‌های اساسی زیست محیطی تمرکز دارد. در طراحی بیوفیلیک رابطه انسان و طبیعت با توجه به نحوه بکارگیری منابع طبیعی و جلوگیری از خطرات زیست محیطی با روش مدیریت پایدار مورد بررسی قرار گرفته است. به عبارت دیگر، رویکرد معماری و طراحی داخلی باید سبز باشد و تعاملات انسان و طبیعت را در اولویت قرار دهد.

اصل 6 ) اشکال و فرم های طبیعی در طراحی بیوفیلیک

اشکال و الگوهای بیومورفیک ویژگی‌های نمادین طبیعت هستند که می‌توانند در طراحی بیوفیلیک استفاده شود. خطوط طبیعی، بافت‌ها، الگوها یا ترتیبات عددی طبیعت به خودی خود زیبا هستند. رابطه عمیق انسان و طبیعت از طریق این اشکال و نشانه‌های طبیعی قطعا پر از فایده است. مواد و عناصر طبیعی که منعکس کننده زمین‌شناسی و اکولوژی محلی هستند حس منحصر به فردی از محیط را ایجاد می‌کنند. طراحی باغ ژاپنی بهترین نمونه برای این نگرش است.
به طور کلی استفاده از طراحی بیوفیلیک در فضای درونی و بیرونی سازه ها، نیاز ذاتی انسان به ارتباط با طبیعت را برآورده می‌نماید که نتیجه آن کاهش استرس ناشی از زندگی شهرنشینی و در نتیجه افزایش کیفیت زندگی فردی است.